Bulanıklık, rezervuar suyunun sıcaklığını ve buharlaşma oranlarını artırarak rezervuar suyu üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu çalışma, bulanıklık değişiminin rezervuar suyu üzerindeki etkileri hakkında açık ve öz bilgi sağlamıştır. Bu çalışmanın temel amacı, bulanıklık değişiminin rezervuar suyu sıcaklığı ve buharlaşması üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Bu etkileri belirlemek için, rezervuardan rezervuar boyunca rastgele tabakalara ayrılarak örnekler alınmıştır. Bulanıklık ve su sıcaklığı arasındaki ilişkiyi değerlendirmek ve ayrıca su sıcaklığının dikey değişimini ölçmek için on adet havuz kazılmış ve bulanık suyla doldurulmuştur. Bulanıklığın rezervuar buharlaşması üzerindeki etkisini belirlemek için alana iki adet A sınıfı tepsi yerleştirilmiştir. Veriler SPSS yazılımı ve MS Excel kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar, bulanıklığın saat 9:00 ve 13:00'te su sıcaklığıyla doğrudan, sağlam bir pozitif ilişkiye ve saat 17:00'de güçlü bir negatif ilişkiye sahip olduğunu ve su sıcaklığının üst katmandan alt katmana doğru dikey olarak azaldığını göstermiştir. Çoğu bulanık suda güneş ışığının daha fazla söndüğü görülmüştür. Saat 13:00 gözlem saatinde, en bulanık ve en az bulanık sular için üst ve alt katmanlar arasındaki su sıcaklığı farkları sırasıyla 9,78°C ve 1,53°C idi. Bulanıklık, rezervuar buharlaşmasıyla doğrudan ve güçlü bir pozitif ilişkiye sahiptir. Test edilen sonuçlar istatistiksel olarak anlamlıydı. Çalışma, rezervuar bulanıklığındaki artışın hem rezervuar suyu sıcaklığını hem de buharlaşmayı önemli ölçüde artırdığı sonucuna vardı.
1. Giriş
Çok sayıda askıda kalmış bireysel partikülün varlığı nedeniyle su bulanıklaşır. Sonuç olarak, ışık ışınlarının doğrudan içinden geçmek yerine, suda dağılıp emilme olasılığı daha yüksektir. Kara yüzeylerini açığa çıkaran ve toprak erozyonuna neden olan dünyadaki olumsuz küresel iklim değişikliğinin bir sonucu olarak, bu durum çevre için önemli bir sorundur. Ülkelerin sosyoekonomik kalkınması için hayati önem taşıyan ve büyük masraflarla inşa edilen su kütleleri, özellikle de rezervuarlar, bu değişiklikten büyük ölçüde etkilenmektedir. Bulanıklık ile askıda tortu konsantrasyonu arasında güçlü pozitif korelasyonlar ve bulanıklık ile su şeffaflığı arasında güçlü negatif korelasyonlar bulunmaktadır.
Çeşitli araştırmalara göre, tarım arazilerinin genişletilmesi ve yoğunlaştırılması ile altyapı inşası faaliyetleri hava sıcaklığı, net güneş radyasyonu, yağış ve yüzey akışındaki değişimi artırmakta ve toprak erozyonu ile rezervuar sedimantasyonunu büyütmektedir. Su temini, sulama ve hidroelektrik santralleri için kullanılan yüzey su kütlelerinin berraklığı ve kalitesi, bu faaliyetlerden ve olaylardan etkilenmektedir. Bir faaliyeti ve buna neden olan olayları düzenleyip kontrol ederek, bir yapı inşa ederek veya su kütlelerinin yukarı akış su toplama alanından aşınan toprağın girişini düzenleyen yapısal olmayan mekanizmalar sağlayarak rezervuar bulanıklığını azaltmak mümkündür.
Askıda kalan parçacıkların su yüzeyine çarptığında net güneş ışınımını emme ve dağıtma kabiliyeti nedeniyle bulanıklık, çevredeki suyun sıcaklığını artırır. Askıda kalan parçacıkların emdiği güneş enerjisi suya salınır ve yüzeye yakın suyun sıcaklığını yükseltir. Askıda kalan parçacıkların konsantrasyonunu azaltarak ve bulanıklığa neden olan planktonları ortadan kaldırarak, bulanık suyun sıcaklığı düşürülebilir. Çeşitli çalışmalara göre, bulanıklık ve su sıcaklığı, rezervuar su yolunun uzunlamasına ekseni boyunca azalır. Türbidimetre, bol miktarda askıda tortu konsantrasyonunun neden olduğu su bulanıklığını ölçmek için en yaygın kullanılan cihazdır.
Su sıcaklığını modellemek için üç iyi bilinen yöntem vardır. Bu üç model de istatistiksel, deterministik ve stokastik olup, çeşitli su kütlelerinin sıcaklığını analiz etmek için kendi kısıtlamalarına ve veri kümelerine sahiptir. Verilerin mevcudiyetine bağlı olarak, bu çalışmada hem parametrik hem de parametrik olmayan istatistiksel modeller kullanılmıştır.
Yapay göller ve rezervuarlar, daha geniş yüzey alanları nedeniyle diğer doğal su kütlelerine kıyasla önemli miktarda su buharlaşır. Bu durum, su yüzeyinden kopup buhar olarak havaya karışan hareketli molekül sayısının, havadan su yüzeyine tekrar girerek sıvı içinde hapsolan molekül sayısından daha fazla olması durumunda meydana gelir.
Gönderim zamanı: 18 Kasım 2024